Z. Stanecka "Nasza Paczka i niepodległość", czyli bez zadęcia

W minionych latach było już patriotycznie-straszno oraz patriotycznie-inaczej (raczej nowocześnie, dla wielu jednak niezadowalająco).

W tym roku miało nie być w ogóle. Nie dość bowiem, że – działając po raz pierwszy na własny rachunek - nie wywiesiliśmy flagi (aby wywiesić, trzeba ją mieć, a do sklepu z flagami było nam dotąd nie po drodze), to jeszcze zaplanowaliśmy na dzisiejszy dzień leżenie do góry brzuchami i nicnierobienie, stanowczo wykluczające uczestnictwo w jakichkolwiek obchodach.

Wczoraj jednak rozpakowując kolejny karton natknęłam się na należący jeszcze do moich dziadków, oprawny w ramki, jedwabny portret Piłsudskiego i zmiękłam. Może nie na tyle, by zająć się klejeniem kotylionów, ale wystarczająco mocno, aby wszcząć poszukiwania odpowiedniej na dzisiejszą okazję książki.

„Nasza Paczka i niepodległość” nadała się znakomicie.

Starszy, który od tego roku jako czwartoklasista uczy się w szkole szeregu odrębnych przedmiotów, szczerze nie cierpi dwóch z nich. Pierwszym jest religia (to temat na osobny post), zaś drugim historia. Wcale mu się nie dziwię. Gdyby mnie uczono historii w taki sposób jak jego (z zadęciem i w całkowitym oderwaniu od tego, co go interesuje), z pewnością czułabym to samo. Podejrzewam, że jego nauczycielka nigdy dotąd nie wsłuchała się w głosy neurodydaktyków, zwracających uwagę na to, że uczymy się dzięki emocjom. Innym niż nuda.

Zofia Stanecka chyba nie jest nauczycielką (w każdym razie nic mi o tym nie wiadomo), ale nowoczesne i skuteczne metody nauczania ma w małym palcu.

Daniel de Latour raczej nigdy nie zilustrował żadnego podręcznika, ale najwyższa pora, by to zmienić.

W duecie stworzyli książkę, która ma szansę stać się nowoczesnym narzędziem pomocnym w nauczaniu historii, przydatnym nawet dla takich patriotycznych leniwców jak ja. Dlaczego?

Po pierwsze, narratorem jest dziecko (Jacek), lat pewnie około dziesięciu, szef Paczki, którą oprócz niego tworzą jeszcze jego rówieśnicy: Malinowski, Jagoda i Wiktor (obsadzający niezbędną w przypadku takiej książki rolę mądrali, udzielającego mimochodem niezbędnych wyjaśnień) oraz szczerbata Maśka, młodsza siostra Jagody.

Po drugie, niezbędne historyczne informacje (podane w przystępny, choć mocno skondensowany sposób) poprzedzone są każdorazowo krótką fabularną historyjką, nawiązującą do tego, czym żyją dzieci. Można oczywiście wybrzydzać, że bohaterowie nie mają tabletów i nie grają w Minecrafta, ale akurat w przypadku moich synów (którzy wprawdzie nie mają tabletów, za to namiętnie tworzą minecraftowe światy), osadzenie akcji w mieszczącej się na drzewie bazie okazało się strzałem w dziesiątkę. Minione wakacje spędzili bowiem głównie w krzakach, rosnących opodal naszego starego mieszkania, gdzie – wespół z grupą innych dzieci – zajmowali i odbijali kolejne bazy, następnie pieczołowicie je rozbudowując. Pełni emocji słuchali więc o przygodach członków Paczki, którzy – podjudzeni przez Dziadka (a jego ojciec walczył jeszcze pod Piłsudskim) – rzucili się walczyć z najeźdźcami, próbującymi odebrać im Bazę. „Nie dajcie sobie wydrzeć niepodległości!” – nawoływał Dziadek, a moi synowie kiwali głowami z pełnym zrozumieniem, dobrze jeszcze pamiętając, jak sami walczyli ze wstrętną Maryśką, jej koleżanką Lidką oraz ich braćmi.

Po trzecie, na barwnej historyjce opowieść się nie kończy. Pojawiają się w niej i historyczne daty, i nazwiska, a nawet nuty. W opowieści o 11 Listopada było to kilka pierwszych taktów „My, Pierwsza Brygada”, a ja, przypominając sobie lekcje solfeżu i odśpiewując przytoczony fragment, ze zdziwieniem odkryłam, że Starszy śpiewa razem ze mną. Okazało się, że podczas szkolnego apelu ów utwór odśpiewała taka ładna Kaśka z Vb… Ot, siła emocji!

Po czwarte, ilustracje i szata graficzna. Nowoczesna, ale zarazem ładna (co nie zawsze idzie w parze); sympatyczna, zachęcająca do czytania. Są czarno-białe i kolorowe rysunki, ale także archiwalne zdjęcia. Całość została przy tym skomponowana z zachowaniem umiaru; mimo używania różnych krojów czcionek i różnych kolorów druku udało się – o dziwo! – uniknąć wywoływania oczopląsu.

Po piąte, opowieść o 11 listopada jest ledwie pierwszą z sześciu. Kolejnych pięć traktuje o innych ważnych dla Polski (i nie tylko) datach: 1, 2 i 3 maja, 4 czerwca i 15 sierpnia. Będzie więc o czym czytać także i przy okazji kolejnych świąt, z czego już się cieszę.

Zofia Stanecka „Nasza Paczka i niepodległość. O sześciu polskich świętach”. Ilustrował Daniel de Latour. Egmont, Warszawa 2014.