W. Chotomska "Leonek i lew", czyli w wakacje odwiedź muzeum

Los muzealnych eksponatów jest nie do pozazdroszczenia. Owszem, przez pewien czas cieszą się zainteresowaniem, jednak później żółkną, blakną, a wreszcie pokrywają się grubą warstwą kurzu.

Z tego powodu w muzeum nie do przecenienia bywa rola kustosza. Najprostsze z jego zadań sprowadza się do starcia kurzu, ewentualnie przepolerowania eksponatu. Najtrudniejsze polega na tym, by znów tchnąć weń życie.

„Leonek i lew” Wandy Chotomskiej od pewnego czasu stał na bibliotecznych półkach raczej tylko w roli historycznego eksponatu. Kolory poprzednich wydań dawno już bowiem wyblakły, a i sama historyjka wydawała się mocno przestarzała. W czasach globalizacji, internetu, łączy satelitarnych i technologii 3D opowieść o wystraszonym chłopcu ze wsi, który pierwszy raz przyjeżdża do wielkiego miasta i wszystkiego się boi, raczej nie wzbudzała entuzjazmu kolejnych pokoleń młodych czytelników.

Wydawnictwo Muza okazało się jednak znakomitym kustoszem Muzeum Książki Dziecięcej. Mimo że w nowym wydaniu „Leonka…” w porównaniu z oryginałem nie zmieniono bodajże ani przecinka, jawi się ono zaskakująco współcześnie.

Okazało się, że wystarczyło przywrócić kolory pięknym ilustracjom Teresy Wilbik oraz nieco podrasować okładkę (skrząca się grzywa lwa robi wrażenie!), by zatrzeć – przeszkadzające dotąd w lekturze – wrażenie archaiczności i zwrócić uwagę na przekaz tej, przeznaczonej dla kilkulatków, historii.

Bo może w XXI wieku żadne, albo prawie żadne, wiejskie dziecko nie boi się już miasta, ani – oglądanego po wielekroć w telewizji – lwa. Wiele z tych dzieci, także mieszkających w dużych i mniejszych miastach, styka się jednak – tak samo jak bohater książki, mały Leonek – z drwiną i szyderstwem.

Może też – w dobie powszechnej trójwymiarowej animacji i systemu Dolby Surround – niektórym z dzieci, nawet jeśli mają tylko kilka lat, wydaje się, że wszystko co analogowe jest zbędne. Bardzo prawdopodobne, że zmienią zdanie już w czasie pierwszej dłuższej przerwy w dostawie prądu, kiedy to okaże się, że nie ma to jak stara, dobra wyobraźnia. Wyobraźnia, dzięki której możemy uciec od problemów, ale być może także i znaleźć ich rozwiązania. Wypisz, wymaluj jak Leonek, który najpierw narysował lwa, potem go ożywił, zaś później… Cóż, później okazało się, że jego imię bardzo do niego pasuje.

„Leonek i lew” to książka niedzisiejsza. Napisana prostym, bardzo poprawnym językiem, z niespieszną, przeplataną rymowanymi wierszykami, narracją. Wypisz, wymaluj, muzealny eksponat obok którego za pierwszym razem może i przejdziemy obojętnie, uznając że nie może niczym nas zainteresować. Jednak jeśli damy mu drugą szansę i zaczniemy przyglądać się szczegółom, może okazać się wart znacznie więcej niż szereg współczesnych gadżetów.

A kiedy czytam gazety i przyglądam się wydarzeniom ostatnich kilku tygodni, mam wrażenie że i dorosłym bardzo brakuje takich lektur. Bo chyba zapomnieliśmy, że prawda i dobro lubią prostotę i spokój.

Wanda Chotomska "Leonek i lew", ilustracje Teresa Wilbik. MUZA SA, Warszawa 2014.

Niniejszy tekst ukazał się pierwotnie na portalu SzczecinCzyta.pl.