M.Szczygielski "Les farfocles", czyli niełatwo jest dobrze wybrać wakacyjną lekturę

Wybór idealnej wakacyjnej lektury na pozór wydaje się łatwiejszy niż wybór męża. O ile bowiem idealny mąż (dalej jako: IM) musi spełniać setki, o ile nie tysiące warunków sine qua non, o tyle idealna wakacyjna lektura (dalej jako: IWL) w zasadzie powinna być tylko lekka, łatwa i przyjemna.

Wybierając tegoroczną IWL myślałam, że strzeliłam w dziesiątkę. W końcu, jeśli chodzi o czytelnictwo mam już ponad trzydziestoletni staż, powinnam więc doskonale wiedzieć, czego mi potrzeba, a czego muszę unikać. Mój staż małżeński jest zaś ledwie kilkunastoletni, co każe przypuszczać, że w tym zakresie mogę działać ciągle jeszcze z pewnym – dotychczas nieujawnionym - marginesem błędu.

Na tegoroczny urlopowy wyjazd jako IWL zabrałam „Les farfocles” Marcina Szczygielskiego.

A także trzy koleżanki, do których na weekend dojechali ich mężowie. W charakterze IM, rzecz jasna.

O „Les farfocles” (na które składają się dwie, wydane wcześniej samodzielnie, powieści: „Nasturcje i ćwoki” oraz „Farfocle namiętności”) słyszałam same dobre rzeczy. Mój samodzielny wcześniejszy kontakt z autorem (przy okazji lektury dorosłego „Pocztu królowych polskich” oraz dziecięcej „Czarownicy piętro niżej”) był więcej niż udany. Pobieżne przejrzenie ilustracji do książki (stanowiących – jak wynika z krótkiego autorskiego posłowia – „collage z pism modowych z przełomu lat 40. i 50.”) wprawiło mnie w zachwyt. To nie mogło się nie udać!

A jednak.

Kiedy przebrnęłam w bólach przez pierwsze trzydzieści stron, domyśliłam się że pierwsza część („Nasturcje i ćwoki”) ma być zabawna. W napięciu wypatrywałam więc pojawienia się na mojej twarzy uśmiechu. Doczekałam się dopiero gdzieś w okolicach strony sześćdziesiątej. Niestety, natychmiast zaginął bez wieści.

W międzyczasie (mniej więcej przy stronie czterdziestej) odkryłam, że powieść jest nadto ironiczna. Do tego czasu zdążyłam jednak także skonstatować, że jej bohaterkami są dwie niesympatyczne idiotki, których perypetie ani trochę mnie nie obchodzą. Podobnie jak naśmiewanie się z nich.

W powyższej sytuacji, gdy w okolicach strony sto pięćdziesiątej historia skręciła w stronę kryminału, wzruszyłam tylko ramionami. Natychmiast zresztą okazało się, iż napięcia jest w nim tyle, co w baterii AAA.

Z informacji zamieszczonej na stronie wydawcy - Instytutu Wydawniczego LATARNIK, dowiedziałam się dziś, że miałam do czynienia z „humorystyczną historią sercowych perypetii stylistki jednego z popularnych kobiecych magazynów”, która „przypadkowo wplątuje się w sensacyjną aferę, w której niebagatelną rolę odgrywa tajemniczy pustostan oraz pewien hydraulik”. Zwrócono tam nadto moją uwagę na zbagatelizowany przez mnie poważny problem, z którym musiała mierzyć się główna bohaterka, sprowadzający się do znalezienia odpowiedzi na pytanie „jak znaleźć na to wszystko czas i siły, kiedy praca zajmuje dwanaście godzin na dobę, a despotyczna szefowa zmusza do coraz bardziej karkołomnych wysiłków w zdobywaniu kolejnych "prezentów dla czytelniczek" dołączanych do pisma?”

Być może, gdyby autor napisał swoją książkę w taki sposób, jak owo streszczenie, stałaby się ona prawdziwą IWL. Niestety, po rozum do głowy poszedł dopiero w części drugiej („Farfocle namiętności”), kiedy to odkrył, że polubił swoje bohaterki, co sprawiło – jak pisze w posłowiu – że „chęć wyśmiania ich została (…) zastąpiona przez przyjaźń i rodzaj czułości”.

Na stronie Latarnika można przeczytać, że Farfocle to „współczesna opowieść o miłości, zdradzie w epoce internetu i dorastaniu, na które nigdy nie jest za późno”. W zasadzie trafnie, choć ujęłabym to w mniej patetyczny sposób. Być może dzięki wyrażanej przez autora czułości, a może z całkiem innego powodu, okazało się jednak, że mimo iż nadal nie znalazłam jakichkolwiek łączników między mną a obiema bohaterkami, ich losy zaczęły mnie interesować. Książka stała się faktycznie zabawna, a zarazem wzruszająca – w dobrze dobranych proporcjach. Kilkadziesiąt ostatnich stron okazało się zaś wręcz wciągających. Nie wystarczyło to jednak, by całkiem zatrzeć fatalne wrażenie po lekturze pierwszej części, a także - przede wszystkim - by móc szczerze polecić Farfocle jako IWL.

Być może niektórzy zastanawiają się teraz jaki z tego wszystkiego płynie wniosek.

Moim zdaniem taki, że idealnej wakacyjnej lektury nie nauczyłam się dotąd wybierać, mimo trzydziestokilkukrotnych prób, podejmowanych po gruntownej analizie aktualnych trendów i mód. Natomiast mąż – wybrany od pierwszego kopa i całkiem niemodny, gdyż pochodzący sprzed kilkunastu sezonów – udał mi się znakomicie. Tak bardzo, że nie zamieniłabym go na żadnego z mężów, których przyszło mi w ostatnim czasie oglądać.

Marcin Szczygielski „Les farfocles”. Instytut Wydawniczy Latarnik im. Zygmunta Kałużyńskiego, Warszawa 2009.