Iwona Chmielewska, czyli spotkałam niezwykłą kobietę

„Iwona Chmielewska jest naszym wielkim dobrem narodowym” – takie zdanie przeczytałam niedawno na blogu „Czytanki-przytulanki” i natychmiast zachwyciłam się jego prawdziwością i trafnością.

Od wczoraj mój zachwyt poparty jest dodatkowo głębokim, osobistym przekonaniem o wybitności tej autorki. Autorki, do której lepiej pasuje chyba miano artystki. Osoby niezwykle skromnej, pokornej i niesamowicie mądrej.

Iwona Chmielewska jako twórczyni jest postacią nietuzinkową, niezwykle charakterystyczną i bardzo, bardzo dojrzałą.

I prawie zupełnie nieznaną w Polsce.

Iwona Chmielewska i jej - nie wydane dotąd w Polsce "Oczy"

3 października na spotkanie z nią w szczecińskim Muzeum Narodowym wybrało się ledwie 30-40 osób. Mało, jak na liczące ponad czterysta tysięcy mieszkańców miasto, które aspirowało do miana Europejskiej Stolicy Kultury 2016.

W gronie moich znajomych – tych, którzy czytają książki i czytają je dzieciom – o Iwonie Chmielewskiej nie słyszał nikt; nikt też nie zna jej książek.

Co gorsza, w mojej bibliotece także jest ona postacią całkowicie nieznaną.

- Chmielewska? Aha, Joanna! To w dziale dla dorosłych. – oznajmiła mi pani bibliotekarka, którą zapytałam o to, czy w bibliotece miejskiej jest jakakolwiek książka tej autorki.

Tytuł „Pamiętnik Blumki” także nie wywołał u niej żadnych skojarzeń.

Wychowawczyni mojego syna, mądra i doświadczona nauczycielka, która – zgodnie ze stosownymi przepisami regulującymi zasady nauczania w szkołach – powinna dążyć do tego, by jej uczniowie mieli „potrzebę kontaktu z literaturą i sztuką dla dzieci, czytali wybrane przez, siebie i wskazane przez nauczyciela książki, wypowiadając się na ich temat” i ma możliwość dobierania lektur według własnego uznania, nie zna tego nazwiska.

To mnie smuci.

Nie chcę jednak rzucać kamieniami, dlatego wyznaję szczerze, że jeszcze pół roku temu ja także nie za bardzo wiedziałam, kim właściwie jest Iwona Chmielewska.

Iwona Chmielewska, której książki od wielu lat są wydawane w Korei Południowej, Francji, Niemczech, Japonii.

Iwona Chmielewska, która jest laureatką szeregu międzynarodowych nagród, w tym Złotego Jabłka na Biennale Ilustracji w Bratysławie i Bologna Ragazzi Award (dwukrotnie).

Iwona Chmielewska, która ma już wystarczająco dużo lat, by nie można było się usprawiedliwiać, że się o niej nie słyszało, gdyż to nowy, młody talent.

Podczas czwartkowego spotkania, które trwało aż trzy godziny, autorka pokazała swoje trzy świeżo wydane w Polsce książki: „Cztery zwykłe miski”, „O tych, którzy się rozwijali” oraz „Cztery strony czasu”.

Dwie z nich wcześniej znałam. A przynajmniej tak mi się wydawało. Okazało się jednak, że mimo kilkukrotnego uważnego oglądania i czytania nie zwróciłam uwagi na wiele szczegółów i pozornie nieistotnych drobiazgów. Nie wspominając już o sensach, które mi umknęły.

Na swoje usprawiedliwienie mam tylko to, że oglądając poszczególne strony książki na wielkim ekranie i słuchając autorskiego komentarza, jest się zdecydowanie mądrzejszym niż wtedy, gdy siedzi się samotnie nad książką w jej zwykłym formacie.

Niewątpliwie tym, co nie ułatwia odnoszenia sukcesu w Polsce jest fakt, iż Iwona Chmielewska tworzy książki obrazkowe, do których w naszym kraju podchodzi się wciąż nieufnie, uznając je za odpowiednie wyłącznie dla małych dzieci.

W zasadzie wcale się nie dziwię. Do niedawna sama nie traktowałam poważnie tego rodzaju wydawnictw. Owszem, ilustracje zawsze były dla mnie istotnym elementem książki, ale tylko uzupełniającym, pełniącym niejako rolę służebną wobec tekstu. Tymczasem w książce obrazkowej jest zupełnie odwrotnie. Owszem, tekst jest i ma do odegrania swoją rolę, jednak na pierwszy plan wysuwa się obraz.

źródło zdjęcia

Podczas spotkania autorka zaprezentowała też część swojej bogatej kolekcji picturebooków z całego świata, ze szczególnym uwzględnieniem tych koreańskich, włoskich i niemieckich.

Okazało się, że poprzez obraz i jedno, góra dwa zdania, można powiedzieć więcej, niż gdyby użyło się setek słów. 

Jasnym stało się też, że w ten sposób można rozmawiać z dziećmi o bardzo trudnych sprawach, takich jak śmierć, wojna czy przemoc domowa, trafiając w sedno.

To zresztą robi też i Iwona Chmielewska, która nawet gdy po prostu wpisuje dedykacje w swoich książkach, to używając bardzo prostych środków wyrazu potrafi powiedzieć znacznie więcej niż ja, gdy produkuję swoje pełne słowotoku posty.

I tylko żal, że tyle jej książek zostało wydanych tylko w Korei, i nie zanosi się na to, by znalazły wydawcę i w Polsce (zrezygnowanie autorki było aż nazbyt widoczne).

I bardzo smutno, gdy myśli się o tym, że – jak twierdzi Iwona Chmielewska – olbrzymia popularność książek obrazkowych w Korei wynika z tego, że kładzie się tam bardzo duży nacisk na edukację poprzez sztukę. Bo u nas nikt z decydujących o zasadach nauczania w szkołach tak nie myśli. Poprawcie mnie, jeśli się mylę.