Dlaczego na Węgrzech jest lepiej, czyli prezent z okazji trzecich urodzin

Blogomilczenie ma to do siebie, że z czasem przechodzi w nawyk. Wygodny nawyk. Całkiem więc niewykluczone, że pomilczałabym jeszcze trochę, gdyby nie fakt, że właśnie dziś przypadają trzecie urodziny Absolutnie nieperfekcyjnej. Niniejszy post będzie więc poniekąd prezentem dla niej. Mam nadzieję, że i Wam się spodoba.

Do Węgrów i Węgier można mieć wiele zastrzeżeń, z których najpoważniejsze dotyczą ich aktualnej polityki. Miłość potrafi jednak wiele wybaczyć, zaś zwłaszcza w fazie zakochania (w której ciągle się znajduję) przymyka oczy na szereg wad.

To zaś, co widzę, to:

Genialne jedzenie (moja wątroba zgłosiła w tym miejscu zdanie odrębne, ale zagłuszyłam je głośnym bekaniem spowodowanym nadużyciem węgierskiej wody sodowej).

Daje się tu zauważyć istotna prawidłowość – im lepsze miejsce, tym jedzenie gorsze i serwowane w mikroskopijnej ilości. Ot, choćby jak tutaj. Miejsce wyglądało tak:

Restauracja Primas Pince w Esztergomie

Zaś porcja zupy – tak:

Mąż płakał długo i rzęsiście.

Podłe warunki (jak na przykład na tej hali targowej w Budapeszcie, której uroda ma się nijak do urody Centralnej Hali Targowej, co pozostaje w relacji odwrotnie proporcjonalnej do jakości jedzenia i sympatyczności obsługi) sprzyjają natomiast jedzeniu nie dość, że taniemu, to jeszcze rozkosznie dobremu.

Na zdjęciu poniżej obiad, o który walczyły ze sobą mój żołądek i moja wątroba. Hagymaleves (zupa cebulowa), pacalpörkolt z kluseczkami galuska (nazwy dania nie tłumaczę celowo, przez wzgląd na co wrażliwszych, kto zechce, wrzuci sobie do internetowego tłumacza) oraz töltött paprika (faszerowana mięsem papryka, niczym nasze gołąbki, tyle że sos pomidorowy dużo bardziej słodki).

Wątroba wygrała, całości nie zmieściłam. Żołądek (po cichu) też odetchnął z ulgą.

Kąpielisko w każdym miasteczku.

Niby wiedziałam, że Węgry kąpieliskami (nie tylko termalnymi, choć przede wszystkim) stoją, ale co innego wiedzieć, a co innego zobaczyć na własne oczy. Nie byliśmy w żadnych słynnych miejscach, a i tak w każdym było co najmniej siedem basenów, zjeżdżalnie, bicze wodne oraz niecki z wodą leczniczą do taplania się weń.

Dla ułatwienia osiągnięcia stanu zachwytu dodam, że w liczącym czterysta tysięcy mieszkańców Szczecinie z wielką pompą otworzono w ubiegłym roku pierwsze porządne kąpielisko miejskie. Cztery baseny, trzy zjeżdżalnie.

Siedemdziesiąt tysięcy mieszkańców Tatabanyi, wyposażonej w takie oto miejsce do taplania się w wodzie, pękłoby w tym miejscu ze śmiechu. A gdyby się już po tym pęknięciu zeszyli, pogrążyliby się w rozważaniach, na które z szeregu innych, oddalonych o dwadzieścia parę kilometrów, kąpielisk, pojechać danego dnia.

Gdy dodać do tego fakt, że ilość osób starszych korzystających z kąpielisk wcale znacząco nie odbiega od ilości osób młodszych, można tylko pozazdrościć.

Umiejętność wykorzystywania transportu kolejowego.

W Polsce – wiadomo. Setki spółek, każda z kilkudziesięcioma związkami zawodowymi, zarządzających każda swoim kawałeczkiem kolejowego tortu. Skutek: tort nienadający się do konsumpcji.

Na Węgrzech – nie mam pojęcia ile spółek, czy w ogóle i jakim kosztem, jednak to co widać gołym okiem, to rozbudowana sieć kolei, wykorzystywana zarówno do przewozów osobowych, jak i towarowych. 10 kilometrów od miejsca, w którym mieszkaliśmy znajdowała się stacja kolejowa, z której co dwa dni odjeżdżał nowy skład pociągu, zawsze tak samo po uszy załadowanego produktami pobliskiej fabryki Magyar Suzuki.

Stacja kolejowa w Almasfuzitö

Umiejętność używania inteligentnej ironii (także w celach publicznych)

W Polsce większość kampanii jest – mówiąc oględnie – grubo ciosana, a zazwyczaj mocno dęta. Zaangażowanie obywateli – żadne. Używanie inteligencji – źle widziane.

Tymczasem na tych okropnych Węgrzech, którymi gdzieniegdzie straszy się polskie dzieci, pojawiła się Partia Psa o Dwóch Ogonach, która w trzy tygodnie zamiast planowanych trzech zebrała ponad trzydzieści trzy miliony forintów, przeznaczając je na odpowiedź na rządową kampanię antyimigrancką. Skutek: 800 rozlokowanych w całym kraju billboardów, z których najsłynniejszy jest chyba ten:

Widzieliśmy ich jednak o wiele więcej (tyle, że rozwieszonych w miejscach, w których nijak nie dało się zaparkować celem sfotografowania), za każdym razem wzdychając z wielkiej zazdrości.

Więcej plakatów można zobaczyć tutaj, zaś o samej kampanii najlepiej poczytać u znakomicie (w odróżnieniu ode mnie) znającego węgierskie realia Jeża, autora najlepszego moim zdaniem polskojęzycznego bloga o Węgrzech.

Umiejętność stawiania najlepszych pomników na świecie.

U nas – wiadomo. Jan Paweł II w wersjach monstrualnie potworkowatych, tudzież coś w rodzaju szczecińskiego Anioła Wolności, upamiętniającego (podobno) ofiary zajść z grudnia 1970 roku.

źródło zdjęcia

Tam – owszem, też upamiętniają. 

Budapeszt

Można? Można. Godnie? Dla mnie i owszem. A że zęby przy okazji nie bolą, to czysty zysk.

Węgrzy doceniają jednak także i prostotę życia codziennego. Bo czy widział ktoś gdzieś pomnik wody sodowej?

Györ

Oczywiście, są i przykłady gigantomanii. Jednak jako że dotyczą one turula, mitycznej i oryginalnej (Magyar termek!) węgierskiej krzyżówki orła z gęsią, można je wybaczyć.

Największy na Węgrzech pomnik turula w Tatabanyi

Swoją drogą, tylko czekać na pojawienie się pierwszego pomnika gigant mangalicy (węgierskiej świni).

Sympatia do Polaków.

Wiem oczywiście, że należy ją rozpatrywać też i w takich kategoriach, o których niezwykle trafnie napisał Ludwik Stomma w felietonie zamieszczonym w 31 numerze tegorocznej Polityki (całość do przeczytania tutaj, w skrócie chodzi o to, że gdybyśmy byli syryjskimi imigrantami, nasze postrzeganie Węgrów byłoby całkiem inne), jednak tak się składa, że jestem blondwłosą Polką z blondwłosą rodziną, czego nie zamierzaliśmy nie wykorzystywać. Jedząc w podłych pozornie miejscach, zawsze – jako Polacy – dostawaliśmy najlepsze dania, okraszone dodatkowo sympatyczną pogawędką z tubylcami. Ba! Dostaliśmy nawet zniżkę na parking (to zasługa mojego męża, odzianego wówczas w węgierską koszulkę z runicznymi napisami, z których każdy może odczytać to, co chce, ale najlepiej jeśli będzie to: „Wielkie Węgry”), dzięki której mogliśmy wejść na jedno z kąpielisk (gdyby nie zniżka, zabrakłoby nam gotówki na bilety wstępu, a płatności kartą akurat w tym miejscu nie przewidziano).

Ale w sumie czego spodziewać się po kraju, w którym w sali obrad Parlamentu na honorowym miejscu wisi Orzeł Biały (formalnie jako godło Jagiellonów, ale współcześnie kojarzy się jednoznacznie)?

jakość zdjęcia nienajlepsza, ale ręka mi się trzęsła z wrażenia

Umiejętność wpływania na zagraniczne koncerny.

W Polsce – wiadomo. Na półkach z napojami zagranicznych koncernów syf i malaria.

Na Węgrzech – też syf, ale zamiast malarii rzeczy, które nawet nadają się do picia.

Taka na przykład niebieska Fanta o smaku czarnego bzu. Widział ktoś kiedyś w Polsce? Nawet ja, która nie tykam słodzonych napojów gazowanych, dałam się skusić.

Albo wody smakowe.

W Polsce dostatek, wszystkie tak samo obrzydliwie słodkie i sztuczne. Na Węgrzech nie dość, że mniej słodkie, to i jeszcze o smakach naprawdę bardzo zbliżonych do naturalnych. Taka na przykład woda jeżynowo-limonkowa… Albo porzeczkowo-agrestowa? Czemu u nich Coca-Cola może, a u nas nie, hę?

I tak mogłabym jeszcze długo, jednak muszę coś zostawić na dalszy ciąg.

A będzie (o ile mię trzyletnia wena nie opuści) o węgierskich książkach dla dzieci, o przewodnikach po Węgrzech oraz o polsko-węgierskim „Czardaszu z mangalicą” Krzysztofa Vargi.

A ponieważ zaś to urodziny, zaś każdy blogorok liczy się za dziesięć lat, więc jak na imprezę dla pełnoletnich przystało – częstujcie się!

 No i chlup! Za zdrowie Nieperfekcyjnej, rzecz jasna!