W. Witkowski "Burzliwe dzieje pirata Rabarbara", czyli o tle, które czasem bywa pierwszoplanowe

Kiedy jest się chłopcem w wieku powyżej trzech lat, zaczyna się odczuwać pęd ku przygodzie. (Nigdy nie byłam chłopcem w takim wieku, jednak wydaje mi się, że wiem jak to jest).

Kiedy jest się chłopcem w wieku powyżej czterech lat i ma się starszego brata, ważnym elementem życia staje się właściwe uzbrojenie. (Nigdy nie byłam chłopcem w takim wieku i nie miałam starszego brata, ale jako matka dwóch męskich egzemplarzy dobrze wiem jak to jest).

Kiedy chce się być prawdziwym mężczyzną, to nawet gdy jest się kobietą, trzeba trzymać się jednego: własnego zdania.

Pirat Rabarbar przeskoczył, zdaje się, wiek trzech i czterech lat oraz nigdy nie miał starszego brata, dlatego dwie pierwsze prawdy objawiły mu się dopiero później, w wieku – zdaniem niektórych, w tym moich dzieci – podeszłym. Prawda trzecia niewątpliwie jednak była mu znana już od kołyski.

Nie wiem, co mnie w rabarbarowej historii ujęło bardziej: Rabarbar jako taki, czy jego Lutczynowe wyobrażenie.

Wiem natomiast, co ujęło moich synów: dowcip, akcja oraz niekonwencjonalne metody walki.

Rabarbar jest bowiem piratem nietypowym, który najbardziej na świecie lubi grochówkę i długi – co najmniej trzydniowy – sen. Ceni sobie nadto życie rodzinne oraz to, by odpowiednie dać rzeczy słowo, a jeśli się nie da, to przynajmniej by nadawane statkom nazwy nie przynosiły wstydu tym, którzy na nich pływają.

W zasadzie to mu się nie dziwię. Gdybym była marynarzem i pływała na fregacie noszącej poetycką nazwę „Pierś łabędzia”, też nie byłabym zadowolona, gdyby z dnia na dzień okazało się, że w książeczce żeglarskiej wpisano mi „Kaczy kuper”.

Choć Wojciech Witkowski wydał swoją książkę po raz pierwszy w roku 1979, gdy już od paru lat byłam na świecie, a do tego podobno była ona czytana w radiu oraz doczekała się adaptacji telewizyjnej, jako dziecko nie miałam pojęcia o jej istnieniu. Nie zamierzam jednak narzekać, bowiem czytając ją teraz świeżym okiem, mogłam w pełni dostrzec mądrość pirackiej małżonki, Barbary.

Barbara bowiem, niczym Rumcajsowa Hanka (moim zdaniem wszelkie analogie i skojarzenia w pełni uprawnione), jest niby szarą żoną swojego barwnego męża, jednak gdy dobrze się przyjrzeć, okazuje się, że w rzeczywistości ani na chwilę nie wypuszcza z rąk pilota od kolorów.

Są kobiety, które rodzą się z taką umiejętnością; inne muszą ją, niestety, żmudnie i w pocie czoła wypracowywać. Dlatego też, jako że moja mordęga trwa już naście lat, z zaciekawieniem podglądałam Barbarę.

Barbarę, która czeka cierpliwie na swojego męża-marynarza, nie nudząc się podczas jego nieobecności ani trochę.

Barbarę, która wita Rabarbara zawsze tak samo entuzjastycznie, mając na ogniu słusznych rozmiarów gar pełen grochówki, po czym - w odpowiednim momencie i we właściwy sposób - potrafi przypomnieć mężowi jaka jest jego rola w ich wspólnym życiu.

„- A tu mam dla ciebie perłę – zakończył i podał perłę żonie. Barbara miała już ich cały długachny sznur, ledwo mogła udźwignąć, ale ucieszyła się i zaraz nawlokła nową perłę. Potem przejrzała się w lusterku.

- Dziękuję ci, Rabarbareńku – powiedziała i ucałowała żeglarza, aż znowu się spocił.

Schowała perły. Popatrzyła na męża, na pusty garnek i rzekła:

- A gdzie twój kuferek? A gdzie talar zapłaty za rejs? A co ty w ogóle masz zamiar robić? Jak nie będziesz miał zajęcia, to z nudów zjesz przez tydzień wszystek groch.”

Barbarę, która urodziwszy Rabarbarowi syna Krztynka, dobrze wie, że przyjdzie moment, w którym pójdzie on w ślady ojca, jednak jak tylko może stara się go odwlec.

„Synek Krztynek (…) przy kolacji odsunął swój talerz z kaszką manną na mleku i sięgnął łyżką do grochówki taty.

- Zuch! – ucieszył się Rabarbar.

- Nieszczęście! – jęknęła Barbara.

- Jakie tam nieszczęście? Posmakował chłopak morza, to musi i pirackiej grochówki.

- Takie małe dziecko nie może jeść grochówki – upierała się Barbara.

- Nie jestem małe dziecko. I też będę piratem – wtrącił Krztynek.

- Na razie jesteś moim synkiem Krztynkiem – rozgniewała się Barbara. – I będziesz pił mleko – dodała, stawiając przed synem kubek.”

Barbarę, która wie, że gwarantem udanego małżeństwa jest dbanie o ład i porządek.

„Rabarbar poszedł na szkuner i postawił wszystkie żagle w kwiatki. (…) A kiedy Barbara, trzymając oburącz wielki garnek, wskoczyła na pokład, Rabarbar podniósł kotwicę.(…)

- Dobry okręt zbudowałeś – pochwaliła Barbara.

- Dobrą grochówkę ugotowałaś. Jej zapach łaskocze mnie aż w samym środku brzucha. Może byśmy tak coś przekąsili? – nieśmiało zaproponował Rabarbar.

- Nie, najpierw muszę zrobić porządek – żona na to. – Popatrz, jakie te fale mają potargane grzywy!

I Barbara wyjęła z włosów grzebień, i każdej mijanej fali czesała grzywę na grzywkę.”

Barbarę, która jest stuprocentową kobietą, ani na chwilę nie wątpiącą we własną wartość i mądrość.

- Ojej, Barbaro – powiedział pirat, gdy wrócił do domu obładowany workami z tytoniem – nie wiedziałem, że można wygrywać wojny bez amunicji.

- Też mi nowość! – odpowiedziała. – Ja zawsze wygrywam bez jednego wystrzału. Nie zauważyłeś? – I bardzo z siebie zadowolona usiadła na skrzyni, w której schowała talara.”

I tak się tylko zastanawiam, czy przy moim charakterze wrednej teściowej to dobrze, że od młodych lat oswajam synów z tym, co ich czeka w przyszłości, gdy już znajdą swoje Barbary?

I czy dwie kolejne części przeczytać im, czy raczej tylko sobie.

Wojciech Witkowski „Burzliwe dzieje pirata Rabarbara”. Ilustrował Edward Lutczyn. Wydawnictwo Bis, Warszawa 2011.