Å. Holmberg "Latający detektyw", czyli w poszukiwaniu straconego ptysia

Zdrowy tryb życia, zdrowa dieta. Dzieci od urodzenia karmione wyłącznie zdrową żywnością, najchętniej z certyfikatem „eko”.

Żadnego fast foodu, słodycze w niedużych ilościach.

Ciasta pieczone z pełnoziarnistej mąki przy użyciu brązowego cukru.

I wszystko szlag trafił. Dzięki, panie Holmberg, no naprawdę!

Ture Sventon nie jest zwykłym detektywem. Wprawdzie posiada biuro przy ulicy „mniej więcej w centrum Sztokholmu”, opatrzone nawet stosowną tabliczką (T.Sventon. Praktykujący Prywatny Detektyw), jednak posiada kilka swoich „dziwnych właściwości”, w tym taką, że „zawsze wygląda na bardzo zajętego, choć nigdy nic nie robi”.

Ponadto, jak przystało na detektywa, sztukę kamuflażu ma opanowaną do perfekcji: dziesięcioletni chłopiec w marynarskim ubranku, krzak jałowca, niepijący piekarz arabskiego pochodzenia, to tylko kilka z jego wcieleń.

Prawda, nie jest za bardzo błyskotliwy, a i nie wszystkie jego genialne pomysły okazują się takie w istocie. Zdarzają mu się porażki, które znosi jednak ze stoickim spokojem, obmyślając naprędce nowy plan. Jest przy tym dość staroświecki, ale też – jako jedyny detektyw na świecie – dysponuje prawdziwym latającym dywanem. Dywanem, który jest tak wytarty, że miejscami nie widać wzoru, a do tego intensywnie pachnie wielbłądem.

Głównym przeciwnikiem T. Sventona jest Wiluś Łasica – zuchwały przestępca, którego nikt nie potrafi schwytać, i który do tego dobiera sobie silnych i gotowych na wszystko pomocników.

I w zasadzie nie wiem, dlaczego te książki, napisane około 60 lat temu, tak bardzo podobają urodzonemu w wieku XXI chłopcu. Dlaczego podczas lektury ów chłopiec na zmianę chichocze lub siedzi cicho, w napięciu, z wypiekami na twarzy. Tym bardziej, że chłopiec czytywał już współczesne sensacyjne i kryminalne historie dla dzieci, że wspomnieć choćby tylko o przygodach Lassego i Mai, w których wszystko toczy się dużo bardziej wartko, a do tego są zagadki do rozwiązywania, nie to, co tu, gdzie w zasadzie od razu wiadomo kto jest winny.

I nie jest to raczej zasługa znakomitych ilustracji pani Anny Kołakowskiej, bo te doceni rodzic (choć dziecko owszem, spojrzy łaskawym okiem). Osobiście uważam je za znacznie lepsze niż oryginalne, dużo bardziej dosłowne i narzucające się rysunki Svena Hemmela.

No dobrze, tak się tylko krygowałam.

Wiem o co chodzi.

O psysie.

źródło zdjęcia: Wikipedia

Otóż Praktykujący Prywatny Detektyw T. Sventon uwielbia psysie. Ale tylko te z ciastkarni Rozalii, jedynej, w której można je dostać jak rok długi: wspaniałe, duże, w miarę przyrumienione i tryskające bitą śmietaną.

Tak naprawdę to Sventon uwielbia ptysie. „Nie umie jednak wymówić tego słowa, w jego ustach zawsze brzmi ono jak „psyś”. A gdy chce powiedzieć pistolet, mówi „piftolet”. Nie ma co ukrywać, Sventon nieco sepleni.”

- Mamo, co to są psysie? – zapytał zdrowo odżywiany Starszy na samym początku lektury.

- To są synku takie okropne ciastka, z obrzydliwie słodkim kremem – odpowiedziała zadowolona wówczas z siebie Matka.

Parę stron dalej zadowolenie opadło. Opis psysiów z bitą śmietaną wywołał ślinotok i podejrzliwe błyski w oczach Starszego.

- A mówiłaś, że one są niedobre! – stwierdził z wyrzutem. – Jutro kup mi psysia, słyszysz!

Jutro udało się odwlec tylko o dwa dni. Naciski stawały się coraz bardziej natarczywe.

Matka udała się więc z dzieckiem do cukierni. Oboje stanęli przed ladą.

- I gdzie te psysie? No, gdzie?!

Matka w milczeniu wskazała palcem na stojące za szybą obrzydlistwa. Nie rumiane, a anemicznie blade, pobielone dodatkowo obficie cukrem pudrem. Nie tryskające bynajmniej bitą śmietaną, a wypełnione sztywnym, jaskraworóżowym tworem kremopodobnym.

- Żartujesz…? - wyszeptał z niedowierzaniem Starszy.

Matka pokręciła głową, wskazując palcem na stojącą przy obrzydlistwach kartkę.

- „Ptyś. 2,50 zł.” – przeczytał gasnącym głosem Starszy.

- To co, kupujemy? – zapytała zrezygnowana Matka.

- Eee, wiesz co, chyba nie. – oświadczył Starszy.

Od tamtej pory wchodzimy do absolutnie każdej cukierni, jaką napotkamy. W każdej Starszy rzuca się z nadzieją ku ladzie, wyglądając psysiów – takich w miarę rumianych, gdzie śmietany jest tyle, że aż kapie ze wszystkich stron. Daremnie.

Przyjdzie nam pojechać do Sztokholmu, do ciastkarni Rozalii.

Dzięki panie Holmberg, naprawdę.

Åke Holmberg „Latający detektyw”, Wydawnictwo Dwie Siostry, Warszawa 2008.

Åke Holmberg „Detektyw na pustyni”, Wydawnictwo Dwie Siostry, Warszawa 2012.

Obie książki przełożyła Teresa Chłapowska, zilustrowała Anna Kołakowska.