P. Beręsewicz "Zawodowcy", czyli pomyśl o przyszłości młody człowieku

W czasach, w których do renomowanych placówek oświatowych zapisuje się dzieci jeszcze przed ich urodzeniem; w świecie, w którym małoletni już w trzecim roku życia wkraczają na ściśle wytyczoną ścieżkę kariery (basen, balet, lepienie z gliny, szkoła muzyczna, kuźnia talentów), dobór dziecięcych lektur nie może być przypadkowy.

Książki powinny bowiem edukować, umoralniać, przynosić korzyści i poszerzać horyzonty. Najlepiej gdy zastępują zmęczonego rodzica, objaśniając dzieciom świat i dostarczając pożytecznych rad i wskazówek. Czcza rozrywka nie wchodzi w grę, o nie!

Tak, w tych trudnych czasach żaden wiek nie wydaje się zbyt wczesny, by rozpocząć rozmowę o przyszłości. Tradycyjne pytanie „a kim chciałbyś/chciałabyś zostać?” nabiera bowiem nowych znaczeń. Wszak na nasze dzieci czekają tłumy przyszłych emerytów, liczących na zapewnienie im środków utrzymania; wszak w dobie informatyzacji, robotyzacji i globalizacji przetrwają tylko najlepsi i najtańsi, wszak…

Paweł Beręsewicz ma jednak to wszystko, drodzy rodzice, głęboko w nosie. Owszem, w swojej książce przedstawia dzieciom szereg zawodów, jednak czyni to nie dbając o najnowsze trendy, a do tego w sposób wyraźnie niepoważny. Zdaje się nie dostrzegać, że oto na wyższych uczelniach otwierają się nowe, przyszłościowe kierunki, jak chociażby stosowana psychologia zwierząt czy zarządzanie parafiami, bowiem proponuje młodej nadziei świata tak nudne i staroświeckie zawody jak piekarz, aktor, lekarz, kucharz, sędzia, budowniczy, nauczyciel, przewodnik, ochroniarz czy wreszcie – o zgrozo! – pisarz. Dorzucenie do tej listy strongmana czy informatyczki doprawdy wiosny nie czyni.

Nie można też nie odnotować, iż opisywani przez niego bohaterowie nie sprawiają wrażenia ludzi sukcesu. Weźmy taką lekarkę Lidkę – etat w przychodni, w kółko tylko „grypy, ospy, zadrapania i lekkie zatrucia – nuda, nuda i nuda.” Z kolei nauczycielka Natalia nie radzi sobie nie tylko z pierwszoklasistami, którym nie potrafi wtłoczyć do głów elementarnej wiedzy, ale i z własnym życiem, bowiem w celu rozwiązania piętrzących się w nim problemów udaje się do nikogo innego, jak tylko do wróżki, do tego jeszcze rejonowej. Przewodniczka Patrycja ugrzęzła w podrzędnym zamku opowiadając w kółko te same dowcipy, zaś ochroniarzowi Olgierdowi o szerokich barach co noc ktoś bezczelnie wypija sok stojący w jego własnej lodówce.

Owszem, trzeba przyznać że ostatecznie każdemu z tych bohaterów przydarza się jakaś – bardziej lub mniej niezwykła – przygoda, jednak w książce brak jest informacji o tym, by pociągała ona za sobą wzrost prestiżu czy choćby banalną podwyżkę pensji. Przygody te trzeba zresztą rozpatrywać raczej w kategorii porażek niż sukcesów zawodowych. Wszak piekarz ratując się przed kompromitacją musi wycofać ze sklepów całą partię pieczywa, sędzia nie umie poradzić sobie z rozstrzygnięciem sporu powstałego między przedszkolakami, a informatyczka…, nie, nie mogę o tym pisać! To bowiem, że można było zrobić coś takiego jak informatyczka Irenka, nie mieści się w mojej głowie.

Na szczęście ja od dawna mam sprawę przemyślaną i załatwioną. Jeden z moich synów zostanie geriatrą, zaś drugi cybernetykiem. Wprawdzie jeszcze o tym nie wiedzą, jednak to bez znaczenia.

Dlatego też z czystym sumieniem przeczytałam im „Zawodowców”. Uśmialiśmy się przy tym niekiedy do łez. Kiedy jednak ma się tak konkretne plany jak my, można czasem pozwolić sobie na chwilę relaksu. Ciśnie się jednak na usta, powtarzane przez autora na końcu każdego rozdziału, pytanie:

„A wy? Zastanawialiście się już, kim chcielibyście zostać, kiedy dorośniecie? (…) Radzę wam, zastanówcie się dobrze. Na waszym miejscu w ogóle bym nie dorastał.”

Paweł Beręsewicz „Zawodowcy”, zilustrowała Jona Jung. Wydawnictwo Literatura, Łódź 2011.