Nagroda imienia Barbary Łopieńskiej, czyli jest nadzieja

Kiedy parę miesięcy temu pisałam o zbiorze rozmów Barbary Łopieńskiej z intelektualistami,  ubolewałam nad brakiem następców tej wybitnej dziennikarki.

Ubolewanie w zasadzie aktualne nadal; okazuje się jednak, że w tym tunelu coś jakby świeci.

Redakcje, z którymi Barbara Łopieńska była związana („Polityka”, „Res Publica Nowa”, „Gazeta Wyborcza”, „Tygodnik Powszechny”, „Viva!”, „Twój Styl”, „Press”), od roku 2004 przyznają nagrodę jej imienia. Jak twierdzą, chcą nagradzać dziennikarstwo przenikliwe, błyskotliwe, nieagresywne, trudną sztukę prowadzenia rozmowy.

źródło zdjęcia

W tym roku laureatem nagrody (już ładnych parę dni temu) został Przemysław Wilczyński za opublikowaną w „Tygodniku Powszechnym” rozmowę z księdzem Janem Kaczkowskim.

„Tygodnik Powszechny” czytuję, choć mocno nieregularnie, czego powodem jest wyłącznie brak czasu. Nie da się jednocześnie intensywnie pracować, wychowywać dzieci, oporządzać domu, czytać książek, a do tego być na bieżąco z prasą. No dobrze, oporządzać domu też się nie da, przerzucam na drugą stronę listy.

Nagrodzonej rozmowy wcześniej więc nie czytałam; co więcej, nie znam dotychczasowych dokonań pana Wilczyńskiego i nie mam na jego temat żadnego zdania.

Wcale się jednak nie dziwię, że to właśnie jemu i właśnie za tę rozmowę (przeczytać można ją tutaj) przyznano nagrodę.

Przemysław Wilczyński znalazł nie tylko znakomitego rozmówcę, ale i klucz do niego (czyż nie to samo robiła Łopieńska?). Nie wykluczam przy tym, że ksiądz Kaczkowski jest samograjem, kurą znoszącą złote jajka (słyszałam spory fragment rozmowy z nim w radiu Tok fm, co skłania mnie ku twierdzeniu o prawdziwości takiej tezy), jednak nawet takiego rozmówcę można „zepsuć”.

Wilczyński jest pozornie nieobecny; jego pytania to w większości krótkie zdania, czasem wręcz pojedyncze słowa: „Co było potem?”, „Nie bał się Ksiądz?”, „To takie proste?” Pomimo to nie daje się jednak swojemu rozmówcy zagadać, panuje nad rozmową, wytycza jej ramy, choć jest przy tym ciągle otwarty. Nie jest agresywny, ale i zarazem nie przymilny. I widać, że dobrze się do rozmowy przygotował.

To niby niewiele, jednak zdarza się coraz rzadziej.

Jeśli zaś o sens samej rozmowy idzie, myślę że jest ona potrzebna wielu ludziom, dlatego dobrze, że teraz może przeczyta ją więcej osób niż wówczas, gdy została opublikowana na łamach „Tygodnika…”

Mowa jest bowiem między innymi o chorobie nowotworowej. O tym, jak rozmawia się na ten temat z pacjentem, a jak rozmawiać się powinno. O tym, jak reaguje się na diagnozę. O tym, co dalej. Dziś właśnie zaczęłam czytać „Chustkę” – choć przeczytałam ledwie kilkadziesiąt stron, to przecież wiem jak rozwinie się ta opowieść i jak ciągle za mało mówi się o tych sprawach.

Mowa jest jednak także o Kościele katolickim w Polsce, widzianym od środka. O tym, że dyskryminuje, wyklucza: niepełnosprawnych, „głupszych”, starsze siostry zakonne. Padają mocne słowa; sytuacja życiowa w jakiej znalazł się ksiądz Kaczkowski jest z tego punktu widzenia komfortowa. To nie jest jednak kolejna z rozmów oskarżycielskich dla samego oskarżania. Choć mowa o problemach bardzo poważnych, choć korciłoby, aby odwrócić się na pięcie i pójść z dala od tego wszystkiego.

Bo to jest także – choć wcale nie wprost – rozmowa o wierze. Bardzo głębokiej. Wierze, która przywraca nadzieję, której można zazdrościć. Zwłaszcza, gdy jest się – jak ja – w paradoksalnie najtrudniejszym dla niej, przedpierwszokomunijnym czasie.

„Sklepany przez Kościół, kocham Kościół” – Przemysław Wilczyński rozmawia z księdzem Janem Kaczkowskim. „Tygodnik Powszechny nr 48 z 25 listopada 2012 roku.